Dấu hiệu khi bọ trĩ hại lúa và các biện pháp phòng trị bọ trĩ hiệu quả

Lúa là nông sản mang lại thu nhập chính cho bà con nông dân, tuy nhiên lúa có thể bị nhiễm rất nhiều sâu bệnh hại. Bọ trĩ hại lúa là một bệnh vô cùng quen thuộc với bà con, bệnh xuất hiện nhiều vào vào thời tiết khô hanh và mật độ giảm khi trời mưa. Sau đây bà con hãy cùng Phân thuốc sinh học Nông nghiệp G2B để cùng chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân gây bệnh, biểu hiện và biện pháp phòng trừ nhé!

Vòng đời của bọ trĩ hại lúa

Bọ trĩ hay còn có tên gọi khác là bù lạch (Thrips oryzae), bù lạch xuất hiện nhiều khi ruộng khô và thích hợp gây hại cho lúa Đông Xuân đầu vụ vì thời gian này thời tiết ít mưa hoặc chấm dứt mưa. Khi ruộng khô bà con có thể thấy bọ trĩ xuất hiện rất nhiều và làm cho đầu lá lúa quăn lại và chuyển sang màu vàng. 

Khi trời mưa, bà con thấy số lượng bọ trĩ giảm rõ rệt, nhất là đối với bọ trĩ đang ở giai đoạn lớn. Mật độ bọ trĩ cũng có thể giảm sau khi lúa đẻ nhánh vì lá lúa cứng làm cản trở bọ trĩ gây hại.  

   

Đặc điểm gây hại: Bọ trĩ làm đầu lá bị cuốn lại, héo lá, tóp lại rồi chuyển sang màu vàng. Đặc biệt bọ trĩ gây  hại nặng ở những ruộng lúa khô nước.

Bọ trĩ non rất nhỏ, dài khoảng 1mm và có màu vàng nhạt, hình dáng của chúng vãn giống khi trưởng thành nhưng chưa có cánh. Con trưởng thành sẽ có màu đen, thân thon dài và dài khoảng 1,5-2mm. Các con cái thường đẻ trứng rải rác trên bẹ lá và nõn lá và mỗi con cái có thể đẻ trung bình từ 12-13 quả trứng dài 0,23mm và rộng khoảng 0,13mm, có hình bầu dục. Quả trứng lúc mới đẻ ra có màu trắng sữa rồi dần chuyển sang màu vàng nhạt.

Vòng đời của bọ trĩ: Giai đoạn trứng kéo dài 3 ngày, ấu trùng trong vòng 14 ngày, giai đoạn nhộng trong khoảng 5 ngày và giai đoạn thành trùng khoảng 18 ngày.

Một số biểu hiện của bọ trĩ trên lúa và hình ảnh lúa bị bù lạch

Bà con có thể dễ dàng nhận thấy triệu chứng gây hại của bù lạch trên ruộng đồng. Các lá lúa non bị bọ trĩ gây hại thường gây ra các điểm trắng nhỏ nhưng khi bị nặng thì đầu lá có hiện tượng cuốn quăn lại, khô vàng rồi dần dần làm khô cả lá. Khi mật độ bị trĩ tăng cao và gây hại nghiêm trọng thì xuất hiện màu vàng sẫm, đỏ rực như lửa đốt.

Đặc biệt có nhiều bệnh khác cũng có dấu hiệu vàng lá giống như bọ trĩ gây hại nên để xác nhận xem ruộng lúa nhà mình có phải bị bệnh bọ trĩ không thì bà con đặt lòng bàn tay xuống nước cho ướt rồi dùng tay chạm quét vào các cây lúa trên ruộng. Sau đó bà con quan sát kỹ trên tay, nếu có bọ trĩ thì trong lòng bàn tay sẽ có những con bọ trĩ rất nhỏ màu đen bò chậm chạp bởi bị dính nước ở lòng bàn tay.

Điều kiện phát triển bù lạch hại lúa

Mật độ bọ trĩ sẽ tăng dần khi nhiệt độ tăng dần từ 15-25 độ C. Khi nhiệt độ tăng cao hơn 25 độ C thì mật độ bù lách sẽ giảm và đặc biệt khi gặp trời mưa số lượng sẽ bị giảm rõ rệt do bị nước mưa rửa trôi, nhất là bọ trĩ trưởng thành dễ dàng bị rửa trôi. 

Ngoài ra mật độ bọ trĩ tăng hay giảm còn phụ thuộc vào các giai đoạn sinh trưởng của lúa. Từ lúc bắt đầu trồng đến khi lúa đẻ nhánh mật độ bọ trĩ sẽ tăng dần và sau giai đoạn này mật độ sẽ bị giảm dần. Hàng năm ở miền Bắc vào tháng 3-4 là lúc lúa trong giai đoạn con gái hoặc sớm hơn nếu trời ấm, ít mưa thì đây là thời điểm bọ trĩ bắt đầu gây hại.

Không chỉ gây hại trên lúa, bọ trĩ còn gây hại trên trên nhiều loại cây rau màu, cây ăn quả khác, chúng có thể hút nhựa trên lá, hoa làm cho cây trồng bị cằn cỗi do sinh trưởng kém, lá khô tóp lại, hoa thụ phấn kém làm hạt lúa bị lép, sản lượng bị giảm nghiêm trọng. 

Bọ trĩ trưởng thành rất linh hoạt, khi bị khua động thì chúng nhanh chóng lẩn trốn, nhảy sang chỗ khác hoặc rơi xuống đất. Bọ trĩ trưởng thành thường cong bụng bò ở trên mặt lá, trong các lá nõn, cuốn hay trong hoa. 

Chúng thường tập trung gây hại trong những ngày có thời tiết râm mát hoặc vào ban đêm và khi trời nắng, chúng ẩn náu trong các lá nõn. Chúng sinh sản chủ yếu theo phương thức đơn tính và tỉ lệ cái/đực lên đến trên 95%.

Chỉ cần 1-2 con/cây thì chóp lá đã có thể bị cuốn lại và 5 con/cây thì chóp lá đã bị cuốn từ 3-5cm. Còn nếu mật độ bọ trĩ lên đến 10 con/cây thì cây lúa sẽ bị cuốn toàn bộ và dẫn tới héo khô.

Cách phòng trừ bọ trĩ hại lúa và thuốc đặc trị bọ trĩ lúa

Một số biện pháp phòng trừ bọ trĩ trên lúa

Bọ trĩ trên lúa không gây hại nghiêm trọng đến năng suất của ruộng lúa nhưng sẽ làm hạn chế quá trình sinh trưởng của lúa và làm cho đồng ruộng có màu vàng. 

Trước hết bà con cần áp dụng các biện pháp canh tác để phòng trừ bọ trĩ hại lúa. Đầu tiên là làm sạch cỏ dại xung quanh, trong ruộng để bọ trĩ không có nơi trú ngụ và để chế độ tưới tiêu hợp lý, bón phân đúng lúc và đầy đủ các thành phần cần thiết cho lúa. 

Bà con cũng cần thường xuyên thăm nom đồng ruộng để phát hiện ra bọ trĩ sớm nhất để có biện pháp phòng trị ngay. 

Thuốc trị bù lạch hại lúa

Trong nông nghiệp, cây trồng nào cũng bị sâu bệnh gây hại nên việc sử dụng thuốc phòng trị bệnh là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên có nhiều bà con chưa hiểu được tầm quan trọng của việc phòng bệnh cho cây trồng, bởi nếu không phòng bệnh sâu bệnh gây hại sẽ làm tổn hại đến năng suất, chất lượng của cây trồng đồng thời bà con cũng sẽ tốn thêm không ít chi phí để chữa bệnh.

Insect – Thuốc phòng trị bọ trĩ trên lúa được nhiều bà con tin dùng, có thành phần  gồm Metarhizium sp và Beauveria sp. Các loại nấm này ký sinh gây bệnh trên bọ trĩ, từ con này sang con khác trong toàn bộ quá trình sinh trưởng của chúng. Bọ trĩ sẽ ngừng gây hại sau 1-2 ngày sau đó các khớp trên thân bị bẻ gãy và cơ thể bị khô cứng rồi chết sau 3-5 ngày.

Hướng dẫn sử dụng: chai Insect 250ml có thể pha với 200 lít nước và phun cho ruộng lúa vào sáng sớm hoặc chiều tối, giai đoạn bọ trĩ bắt đầu xuất hiện.

Ngoài ra, theo kinh nghiệm trồng cây lâu năm của bà con, chúng tôi đã tổng hợp được một số cách diệt bọ trĩ không dùng thuốc. 

Kết luận

Để đảm bảo năng suất và thu nhập bà con nên sử dụng các loại thuốc hay các biện pháp phòng bệnh hữu hiệu. Tùy vào điều kiện thời tiết và mùa vụ, lúa có thể mắc rất nhiều loại bệnh khác nhau. Bà con theo dõi phanthuocsinhhoc.net để cùng chúng tôi tìm hiểu về các loại bệnh khác nhé. Và để mua thuốc phòng trị bệnh bà con liên hệ đến hotline 0962241635 để được nhân viên tư vấn tận tình 24/7.